ANINO


Jayson Pilar Jacobo

 “The land is filled with shadows.”
- Antonio de Morga, Sucesos de las Islas Filipinas

Walang mapagsisinungalingan
at mapagtataksilan ang lilim 
ng panahon at liwanag 
ng pagkakataon kapag pinagsanib
ang balintataw ng bagamundo
at talisman ng teleskopyo.

Tunay nga –
Lupain ng mga anino ang lupaing ito.
Anino ang hugis at anyo
ng nilalang sa anumang dako.
Kasingkulay ng balat ang abo,
laging bakas ng hukbong napasusuko,
ng anitong naipagkakanulo.
Kasintingkad ang gabi ng bungo,
tanging labi ng katawang naihihimlay
matapos ang segundo’t siglong
pakikipagkasundo sa dugo.

Hindi ka nagkakamali, Ginoo.
Lupain ng mga anino ang lupaing ito.
Dahil sa tulad mong naliligaw
ngunit nananatili sa pugad na itong
tinatawag mong  paraiso,
malinaw ang kaayusan ng mundo:
Kami ang dayuhan,
    kayo ang katutubo.
Kami ang hayop,
    kayo ang tao. 
    Kayo ang luningning,
kami ang anino.

Malaya mong maisasalaysay ang anumang
nasaksihan ng balintataw mo’t teleskopyo,
balat man ito ng katotohanan,
o bungo ng kani-kaniyang destino.

Ngunit hindi lantay na liwanag ang luningning,
at hindi dalisay na dilim ang anino.

Laging nakapanghuhusga sa alamat ang agham,
laging masasaksihan ng kapalaran ang kasaysayan.

Pinagsisinungalingan ang panahon,
pinagtataksilan ang pagkakataon,

Nababaliw ang balintataw,
natutukso ang teleskopyo.

Mga anino’y nagpapatiwakal,
upang magluwal ng mga halimaw.

SIGNOS

Ano ang masasabi ninyo, Ginoong Makata?
“Makata?  Nagkakamali ka, Binibini.  Ako’y karaniwang 
tao lamang na may pambihirang karamdaman.”
 Hinubad ng malaking pigura ang kanyang sombrero 
at talukbong at sa tanglaw ng mga ilaw-poste ay lumitaw
ang kanyang mukhang naaagnas sa ketong.
- Mike Bigornia, Nang Mauso ang Magmakata
 hindi pa nababasa ang mga sinaunang tula
mabuti pang mabulag ang mga mata
habang aklat-aklas na ang hanap ng makina –
ililibing ang berso sa bakal na buntala.
masasaksihan ang pagkaagnas ng salita:
malilipol ang tanod ng taludtod
sa pagsamba sa sahod.
magagapi ang tuklaw ng tuklas
sa pagkutya ng kaltas.
mabubuwag ang tulay ng tayutay
sa paglimbag ng latay.
masasalanta ang taga ng tanda
sa paglupig sa lungga.
tuluyang mapapara ang mga banal na babala.
aanhin ang mga mata
kung tanging mamamalas
ay mahika ng mekanika?

May mata ang makata
Sa pagkabulag, taal ang tatak
Takipsilim ang tula.

hindi pa nakikilala ang mga pinipintuhong pantas
mainam nang matibag ang gunita
habang tala ng talinghaga ang kinakamkam ng kalsada –
sa sagasa magagahasa ang buhay sa katha.
mawawalang-saysay ang kasaysayan ng alaala:
mababaklas ang kampay ng kanta
sa pagsuyo sa salaula.
mabubunyag ang kubli ng kuweba
sa paghagilap sa hampaslupa.
makakalas ang kagat ng kataga
sa pagbigti ng bihasa.

makikitil ang kintal ng kisapmata
sa pagsaksi ng sugapa.
lubusang matutunaw ang tanaw ng tadhana.
ano pa ang silbi ng gunita
kung laging maaalala
ay kamao ng kontrata?

May daigdig ang makata
Sa pagkalimot, ugat ang ulap
Alaala ang tula.

hindi pa nagkakabisa ang kinamihasnang batas
marapat pang magpatiwakal sa letra
habang dinaragit sa siyudad  ang diwa ng dukha –
mapapaslang sa ilang ang kusa ng kaluluwa.
matutungkab ang balat ng balarila:
malilitis ang lihim ng liham
sa paglingap sa libak.
malalagalag ang lagim ng lamig
sa pag-alab ng latak.
malulublob ang luho ng luha
sa pagluksa sa lusak.
maliliblib ang litid ng limahid
sa pagligwak ng lantak.
ganap na malalabag ang tradisyon ng tangka.
anong bantayog ang maiaalay sa salita
kung tanging maisasagisag
ay multo ng multa?

May ngalan ang makata
Sa pagpanaw, dangal ang dalangin ng dampa
Kalasag ang kalansay ng tula.
 
 
Main
Next